Czas wolny to czas na odpoczynek, regenerację organizmu oraz czas na zabawę, rozwój zainteresowań i zdolności. Wspólne spędzanie czasu, spacery, rozmowy, gry i zabawy w gronie rodziny pozwalają dziecku wykształcić nawyk przyjemnego sposobu spędzania czasu wolnego.

Kilka pomysłów na spędzanie czasu wolnego:

• Gry i zabawy ruchowezapewniają sprawność fizyczną, umysłową, a przez to - wpływają na poprawę zdrowia. Zwłaszcza teraz podczas ferii, gdy tylko jest taka możliwość, zachęcajmy dzieci do przebywania i ruchu na świeżym powietrzu. Towarzyszenie dziecku podczas zabaw czy wspólne spacery są doskonałą formą spędzania czasu wolnego. Ruch bowiem ma zbawienny wpływ na nasze życie. W czasie wykonywania ćwiczeń ruchowych rozwijają się wszystkie cechy motoryki, takie jak: siła, szybkość, zręczność, wytrzymałość oraz umiejętności ruchowe potrzebne w codziennym życiu. Gry i zabawy ruchowe dostarczają dzieciom wielu nowych wrażeń i wiadomości o otoczeniu, uczą spostrzegawczości i logicznego myślenia, rozwijają także pamięć i wyobraźnię. Wywierają one dobroczynny wpływ na takie cechy charakteru, jak: samodzielność, pomysłowość, panowanie nad sobą, dokładność, zdyscyplinowanie.
• Gry planszoweto świetna zabawa dla starszych i młodszych, więc w czasie ferii można zorganizować "domowy turniej gier planszowych". Plansza, karty, kostki czy pionki to gadżety z gry, jednak razem są szansą dla dzieci na ćwiczenie niezbędnych w życiu, przydatnych cech i umiejętności. Wspólna gra planszowa pomaga w uczeniu się współzawodnictwa, przestrzegania zasad, radzenia sobie z sukcesem oraz porażką. Kiedy dziecko gra z rodzicem, ma szansę uczyć się, jak kierować swoim zachowaniem obserwując starszą osobę. Gry planszowe dla dzieci to też okazja do odreagowania stresu i wyrzucenia z siebie trudnych emocji. Wspólne spędzanie czasu nad grą może być też okazją do rozmowy z dzieckiem - o tym, co się wydarzyło i jak spędziło dzień. Wiele gier dla dzieci wykorzystuje umiejętność logicznego myślenia i przewidywania swojego działania. Planowanie, analizowanie, wyciąganie wniosków - gry dla dzieci często w formie bardzo zabawowej zachęcają do strategicznych działań. Skupienie, uważne słuchanie, myślenie i brak rozpraszania się - takie możliwości stwarza dziecku gra planszowa. Podczas gier rozwijamy również sprawność manualną i umiejętności matematyczne. Liczenie w grach planszowych dla dzieci jest bardzo popularne, każde działanie ma określoną wartość i należy liczyć punkty zarówno swoje, jak i przeciwnika, aby móc wygrać. Celem każdej gry jest wygrana, jednak nie zawsze jest możliwa, podobnie w szkole i codziennym życiu. Dzięki wzmacnianiu w dziecku poczucia własnej wartości, umiejętności dążenia do celu, dostrzega ono, że nawet jeśli przegra, ma kolejną szansę na to, aby kolejnym razem zwyciężyć. Czytanie instrukcji gry, czy informacji zapisanych na kartach, wymaga czytania ze zrozumieniem. Dzięki temu dzieci ćwiczą tę umiejętność w bardzo przyjemnych warunkach, nie kojarząc tego z nauką.
• Zabawa puzzlamito znakomity trening pamięci, uczy rozpoznawania kształtów oraz logicznego myślenia. Dziecko próbując dopasować właściwy element do części obrazka, ćwiczy również precyzję ruchów i chwyt palców. Dopasowywanie elementów uczy dzieci koncentracji i zwiększa wyobraźnię przestrzenną, która jest istotna dla rozwoju przyszłych umiejętności matematycznych i technicznych. Zabawa puzzlami przygotowuje także do nauki czytania i pisania. Układanie puzzli jest bezpośrednio związane z obszarami odpowiedzialnymi za spostrzegawczość oraz zdolności różnicowania figur. Ponadto, zabawa ta rozwija w dziecku wiarę we własne możliwości oraz umacnia myślenie przyczynowo-skutkowe. Puzzle wymagają od dziecka kontroli błędów, dzięki której dziecko samo dostrzega, co zrobiło źle i poprawia tak, aby zadanie zostało wykonane prawidłowo.
• Wspólne gotowanieto doskonała zabawa na długie wieczory. Kuchnia to dobre miejsce na rozmowy, bycie ze sobą. Cała rodzina może włączyć się w przygotowanie np. smacznej kolacji. Każdy, nawet najmłodsze dziecko, może mieć swoje zadanie, np. mieszanie składników na ciasto, ugniatanie ciasta, czytanie przepisu. Wybierając przepisy warto zdecydować się na zdrowe dania. W ten sposób podczas wspólnej zabawy w gotowanie zaszczepimy dzieciom zdrowe nawyki żywieniowe. Młodsze dzieci mogą poćwiczyć np. umiejętności matematyczne - poprzez odmierzanie potrzebnych porcji składników lub poprawić sprawność manualną poprzez ugniatanie ciasta. Krojenie owoców w kostkę, zagniatanie ciasta czy lepienie pierogów to dobry sposób na wyciszenie. Podczas przygotowywania posiłków można porozmawiać o wydarzeniach z ostatnich dni, o kulinarnych wspomnieniach z dzieciństwa, lub poruszyć jakiś ważny dla dziecka problem. Skupienie na powtarzanej czynności wycisza i pozwala spokojnie spojrzeć na problemy. Wspólne gotowanie sprzyja również kreatywności, poznawaniu kuchni innych kultur oraz może przynieść pozytywne zmiany w jadłospisie rodziny.
• Wspólne majsterkowaniew czasie ferii może być ciekawą formą spędzania czasu wolnego. Można zrobić np. drzewko z drutu (kiedy drzewo będzie gotowe można ozdobić go różnymi przedmiotami) lub karmnik dla ptaków, zbijając go z deseczek (oczywiście pod nadzorem osoby dorosłej), albo z pustych kartonów i wiele innych rzeczy. Można zachęcić również dziecko do "pomocy" przy naprawianiu sprzętów domowych, bawiąc się i jednocześnie ucząc.
• Zabawy artystyczneto także sposób na zorganizowanie czasu wolnego dziecka. Można zaproponować malowanie na dużym formacie szarego papieru, np.: krajobrazu, kwiatów, zwierząt lub postaci. Inną ciekawą formą zabawy jest pisanie listu. Technologia, Internet sprawiają, że mało które dziecko wie, jak napisać list. W związku z tym napisanie listu na papeterii, z typowymi dla niego zwrotami grzecznościowymi i formami może być ciekawym doświadczeniem. Można zaproponować napisanie listu do kolegi, kogoś z rodziny, a następnie zaadresowanie go i wysłanie. Zabawa w kalambury, w teatrzyk, śpiewanie karaoke to również pomysły na wspólne spędzanie czasu wolnego (dziecko ma możliwość poćwiczyć umiejętności aktorskie, wokalne oraz występowanie przed publicznością).
• Kolejnym ciekawym pomysłem jest wspólne oglądanie filmów, bajek. Jest to dobry sposób, aby dowiedzieć się o sobie ciekawych rzeczy, dostrzec, jakie emocje przeżywa dziecko podczas oglądania, jak reaguje na poszczególne sytuacje tam przedstawione i można odpowiednio zareagować (np. gdy widzimy, że dziecko się boi). A poza tym wspólnie obejrzany film jest dobrym tematem do rozmowy, podzielenia się refleksjami na jego temat (dziecko ćwiczy umiejętność wypowiadania się).

Dziecko musi czuć się kochane, żeby się prawidłowo rozwijać.

Obawiasz się, że nieporadnie mu to okazujesz?

Mamy dla ciebie kilka prostych wskazówek.

Bądźmy „zjednoczeni w miłości” (List do Kolosan 2,2). Oto krótkie zdanie, które podsumowuje ducha rodziny i miłości, jaką możemy dawać sobie nawzajem. Rzeczą oczywistą jest, że kocha się swoje dziecko, ale czasem trudno mu to okazać.

Ważne, by dziecko czuło, że jest kochane, a nie tylko słuchało, jak mu o tym mówimy. Istnieją pewne gesty i zachowania, które sprawią, że dziecko zrozumie, że je kochamy i że jest dla nas ważne.

Z okazywania sobie nawzajem miłości płynie wiele korzyści. Przyczynia się ono do budowania indywidualnej tożsamości i, podobnie jak w wielu innych sprawach, najbardziej decydującym okresem jest tu dzieciństwo.

Pierwotna miłość a rozwój psychiki

Dla rozwoju psychiki dziecka pewność miłości rodzicielskiej jest bardzo ważna. Potwierdza to Oscar Sambaa, profesor psychologii dziecięcej. Dodaje, że chodzi o miłość pierwotną, od poczęcia, już w życiu płodowym. W istocie, miłość przekazywana przez matkę i otoczenie od najmłodszych lat będzie miała duży wpływ na przyszłe zachowanie dziecka, jego rozwój, pewność siebie i budowanie własnej tożsamości.

Poza tym profesor Sambaa dodaje, że okazywanie miłości pomaga rozwinąć zdolność do kochania. Im bardziej kocha się dziecko, tym bardziej będzie ono umiało kochać i okazywać miłość na różne sposoby. Dziecko nabywa zaufania do siebie i do innych, uczy się umiłowania życia; zyskuje szacunek do samego siebie, czuje, że jego poglądy się liczą, będzie umiało działać i dokonywać wyborów. Miłość, jak cement, spaja wszystkie cechy osobowości.

Oczywiście, trzeba mówić dziecku „kocham cię”, ale jest też wiele innych, niewerbalnych sposobów. Oto niektóre z nich, gotowe do codziennego zastosowania.

1. Całuj i przytulaj swoje dzieci

Mowa ciała stanowi nawet 60 proc. komunikacji międzyludzkiej. Nic dziwnego, że dowody miłości są bardzo związane z naszymi relacjami fizycznymi. Całowanie dzieci, przytulanie ich to doskonałe sposoby na okazanie miłości. Patrz na dzieci z czułością, mów do nich łagodnie, a zrozumieją, jak bardzo są dla ciebie ważne!

2. Bądź obecna

Sheya Tatizo, trenerka rozwoju osobistego, uważa, że obecność rodziców jest bardzo ważna. Bądźcie przy swoich dzieciach. Przyglądajcie się im, nie tylko spędzajcie z nimi czas, ale upewnijcie się, że dobrze te chwile wykorzystujecie. Nie wahajcie się odłożyć na później czegoś, co macie do zrobienia, poświęcając ten czas dziecku, bawiąc się z nim, okazując zainteresowanie tym, czym się zajmuje, pytając je o zdanie.

3. Słuchaj dziecka i miej dla niego czas

Smuteczek? Przytul dziecko, okaż mu współczucie, jeśli to uzasadnione. Kiedy dziecko widzi, że masz dla niego czas, czuje, że jest kochane. Bądź uważna, próbuj odpowiadać na wszelkie pytania, nawet jeśli nie masz gotowej odpowiedzi. Nie ma nic złego w słowach „nie wiem”, ważne, by dziecka nie ignorować. Spędzaj czas sam na sam z dzieckiem, kiedy tylko możesz, by mu pokazać, że może „mieć” ciebie i twojego męża tylko dla siebie i poczuć, że może naprawdę na was polegać.

4. Miej do niego zaufanie

Innym sposobem pokazania dziecku, że je kochasz, jest zaufanie. Dając mu wolną wolę, udowodnisz mu, że wierzysz w nie. Pomimo obaw, często osobistych, nie wolno zapominać, że dzieci to istoty różne od nas i że mogą odnieść sukces tam, gdzie nam się nie powiodło. Kiedy zaufasz dziecku, zyska ono pewność siebie i będzie umiało zaufać innym. Lepiej powiedzieć dziecku: „Wiem, że ci się uda” niż „Uważaj, możesz nie dać rady”, nawet wtedy, gdy boimy się o nie. Zaufanie jest ogromnym darem miłości.

5. Szanuj swoje dziecko

Wzajemny szacunek to podstawa wszystkich relacji. Jednym z najpiękniejszych dowodów miłości jest umiejętność okazywania szacunku dziecku i pozostawienia go w spokoju, kiedy tego potrzebuje. Tolerancja, pobłażliwość, szacunek dla wyborów dziecka i umiejętność wysłuchania jego punktu widzenia, nawet jeśli się z nim nie zgadzamy: dzięki nim dziecko zrozumie, że kochasz je miłością bezwarunkową, niezależną od własnych potrzeb i poglądów.

6. Dodawaj mu odwagi

Kiedy będziesz dodawać dziecku odwagi, nawet w przypadku niepowodzeń, zyska ono nie tylko pewność siebie, ale będzie się też czuło kochane pomimo własnych słabości. Pokaż mu, że jesteś z niego dumna: z tego, jak jest pracowite, jakie ma pomysły, jakie motywacje. Bądź wdzięczna za to, co robi dla ciebie i dla innych, wdzięczność jest wspaniałym przejawem miłości. Jesteś przewodnikiem dla twoich dzieci, musisz umieć je zmotywować i dać im wiarę w siebie.

7. Bądź opiekuńcza

Sheya Tatizo podkreśla, że dziecko musi czuć się bezpiecznie. Uważaj jednak na nadopiekuńczość – może wywołać w dziecku poczucie nieprzydatności. Dziecko pomyśli, że twoim zdaniem nie da rady czegoś zrobić, wmówi to sobie i straci pewność siebie. Chodzi o znalezienie złotego środka, tak by dziecko czuło się bezpieczne, a nie ograniczane. Musicie dać mu i korzenie, i skrzydła.

8. Stawiaj granice

Uczymy się przez całe życie. Ale ta nauka wymaga ram i wzorców. Zadaniem rodziców jest ustalenie reguł i stawianie granic. Dziecko potrzebuje przewodnika, na którym może polegać. Kiedy zrozumie, że ty i twój mąż traktujecie poważnie rolę rodziców, doceni granice, które mu postawicie, nawet jeśli będzie się wam wydawało inaczej. Stawiając granice, udowadniasz dziecku, jak ważne jest dla ciebie bycie rodzicem.

9. Pozwól dziecku na swobodę

Ważne jest również, by dać dziecku szansę stać się tym, kim jest, a nie tym, kim chcielibyśmy, by było. Nie obciążajcie go własnymi ambicjami. Kochać to znaczy również umieć uwolnić dziecko od siebie. Nawet jeśli trudno ci przyjąć do wiadomości, że dziecko oddala się od ciebie, zyskuje niezależność, to pozwól mu wyruszyć we własną drogę. To jeden z najpiękniejszych dowodów miłości.

10. Bądź szczęśliwa i optymistyczna!

Widząc twoją radość i pozytywną postawę, dziecko zrozumie, że jego obecność w twoim życiu jest rzeczą wspaniałą. Okazując miłość całej rodzinie, w tym małżonkowi, nauczycie dziecko kochać; zobaczy ono, że w waszej rodzinie jest miejsce dla każdego.

11. Bądź uczciwa

Nigdy nie okłamuj swojego dziecka. Ono cię kocha i ufa, a kłamstwo może je boleśnie zranić. Może pomyśleć, że je oszukujesz, bo go nie kochasz. Kiedy coś obiecasz, dotrzymaj słowa. Nawet jeśli czasami trudno będzie wytłumaczyć coś dziecku, zawsze mów prawdę, dostosowaną do wieku – gdy dorośnie, zrozumie lepiej. Szczerość to kolejny dowód miłości i niezrównanego zaufania.